نرگس

یکی از اموري که بین زن و شوهر را بهم میزند و آسایش وخوشی را از خانوادهها سلب میکند و حتی گاهی باعث طلاق بلکه
قتل وجنایت میشود مزاحمتها و دخالتهاي بیجاي مادر زن است. مادر زن قبل از اینکه دخترش را شوهر دهد دامادي را در
مغزخویش مجسم مینماید که داراي تمام کمالات و خوبیها بوده و از کلیهنواقص و بدیها منزه باشد.انتظار دارد یک چنین جوان
ایدهآلی که به طورحتم نصیب خودش نیز نشده از دخترش خواستگاري کند و او را سعادتمندو قرین خوشبختی گرداند.و به همین
امید جوانی را به دامادي انتخابمیکند. ابتدائا امیدوار است همان داماد ایدهآل باشد بدین جهت نسبتبهاو اظهار علاقه مینماید،
پذیرایی و احترام میکند.پیش خود میگوید:اگرمختصر عیبی هم داشته باشد با دخالت و راهنماییهاي من اصلاح میشود. اگر تازه
داماد مطابق میلش در آمد شاد و خرم است و حرفی درمیان نیست.لیکن اگر مطابق دلخواه نبود فورا در صدد چارهجویی
برمیآید.ابتدائا تصمیم میگیرد از تجربههایی که در دوران زندگی زناشوییخودش با دیگران داشته استفاده نماید و دامادش را
صفحه 81 از 110 www.Ghaemiyeh.com همسرداري مرکز تحقیقات رایانهاي قائمیه اصفهان
مطابق دلخواه بار بیاورد،بدین منظور نقشهها میکشد و از کلیه امکانات استفاده میکند. گاهی به عنوان دلسوزي و خیرخواهی پند
و اندرزش میدهد،مصلحت اندیشی و راهنمایی میکند.گاهی از طریق قهر و دعوا و غر و نقوارد عمل میشود. بهترین حربهاش
اینست که در دخترش نفوذ کرده او را وسیلهرسیدن به هدف قرار میدهد.با تلقینات خویش او را به ناسازگاري و ایرادو بهانهجویی
وادار میکند. گاهی دستور قهر و دعوا میدهد.گاهی دستور التماس و گریهمیدهد.از شوهرش بدگویی و عیبجویی میکند.زن
بیچاره هم که هنوزسرد و گرم روزگار را نچشیده و با شوهرش کاملا مانوس نشده و بهمصالح واقعی خویش وقوف کامل ندارد،و
مادرش را بهترین حامی وخیرخواه میپندارد تحت تاثیر افکار و تلقینات او قرار گرفته بر طبقدستوراتش رفتار میکند.اگر توانستند
بدین وسائل داماد را مسخر سازندحرفی در میان نیست،لیکن اگر داماد تسلیم خواسته آنان نشد لجبازي وکشمکش به صورت
شدیدتري شروع خواهد شد.حتی ممکن است در اثرلجبازي،کار به طلاق بلکه قتل و جنایت منتهی شود.بدین جهت اکثردامادها از
دست مادر زنشان ناراضی هستند و از مزاحمتها و دخالتهايبیجاي او آه و ناله دارند.ناسازگاریها و بهانهگیریهاي همسرشان را
بگردناو میگذارند.میگویند اوست که حرف یاد دخترش میدهد و نمیگذاردزندگی کند. بد نیستبه عنوان نمونه به درد دل
چند داماد توجه کنید: (جواد-م) مینویسد:مادر زن من یک دیو استیک اژدها است افعی دو سر است.خدا چنین مادر زنی را
نصیب گرگ بیابان نکند.چناندماري از من در آورده و چنان روزگارم را سیاه و زندگی را به کامم تلخکرده است که کم مانده از
دستش دیوانه شوم.و سر به کوه و بیابانبگذارم…تنها من نیستم که از دست مادر زنم دل خونی دارم این یک دردعمومی است. فکر
میکنم از هر صد نفر مرد متاهل 95 نفرشان به آن مبتلاهستند.تازه بقیه هم لابد مادر زن ندارند. (محمد-ف) مینویسد:مادر زنم در
زندگی من و زنم دخالتمیکند.بیخود باعث ناراحتی ما میشود.پشتسر فامیل من غیبتمیکند.وقتی براي زنم چیزي میخرم
فورا ایراد میگیرد. از رنگ آنانتقاد میکند مدلش را نمیپسندد و با هزار و یک جور دلیل سعی میکندچیزي را که خریدهام
بیارزش جلوه دهد. (پرویز-ك) مینویسد:تا حال سه مرتبه ما را تا آستانه طلاقبرده.مثل عقرب نیش میزند.به دخترش یاد میدهد
که نسبتبه منبیاحترامی کند و به کارهاي منزل نرسد و توقعات بیجا داشته باشد هروقتبه خانه ما بیاید تا یک هفته منزل ما تبدیل
به جهنم میشود.بدینجهت چشم دیدنش را ندارم ( 1) . اکثر دامادها چاره کار را در این میبینند که بهر طور شده نفوذ مادرزنشان
را قطع کنند و جلو دخالتهاي او را بگیرند.بدین منظور ملاقاتها ورفت و آمدها را حتی المقدور محدود میسازند.اجازه نمیدهند
همسرشانبخانه پدر و مادرش برود یا آنها به خانهاش بیایند.با آنها قطع رابطهمیکند،گوش به حرفشان نمیدهد،بیاعتنایی
میکند.به دخالتهاي آنان اعتراض مینماید.و به طور خلاصه در مقابل آنها سرسختی و مقاومتنشان میدهد. لیکن روش مذکور با
اینکه متعارف استیک روش عقلائی نیستبلکه غالبا نتیجه معکوس میدهد.زیرا محبت دختر و مادر یک پیوند طبیعیاست که
قطع کردن آن به آسانی امکان پذیر نیست.چگونه مرد انتظار دارددختري که سالها در دامن مادرش پرورش یافته و از مهر و
محبتبیشائبهاو برخوردار بوده و هنوز او را بهترین حامی و خیرخواه خویش میداند،به مجرد اینکه با یک مرد ناشناس پیمان
زناشویی بستبدون چون و چراتسلیم او شود و زحمتها و محبتهاي پدر و مادرش را یکسره نادیده بگیرد وبطور کلی با آنان قطع
رابطه کند؟! هرگز چنین امري امکان پذیر نیست.و اگر هم در اثر ناچاري چندروزي با آنها قطع رابطه کرد دوام پیدا نخواهد
کرد.زیرا حرکت جبريهمیشگی نخواهد بود.تا مدتی ممکن است صبر و حوصله بخرج بدهد امابالاخره بستوه آمده در موقع
مقتضی عکس العمل شدیدي از خویش نشانخواهد داد.ممکن است،در اثر سختگیریهاي زیاد گستاخ و پررو شود وبناي نافرمانی و
عصیان را بگذارد.ممکن استبه قصد انتقام،با خویشانشوهرش ناسازگاري و اوقات تلخی کند و هر روز اسباب نزاع و
کدورتفراهم سازد.به علاوه خیلی بعید است که مرد بتواند بدین وسیله روابطمادر زنش را بکلی قطع کند.بالاخره او از دخترش
دستبردار نیست. بلکههمین امر باعث میشود که کینه و کدورتش زیادتر گردد و مستقیم وغیر مستقیم با دخترش تماس بگیرد و
او را به ناسازگاري و اذیت و آزارتشویق کند. در این صورت ممکن است در اثر لجبازي و کینهتوزي کار بهطلاق و جدایی
صفحه 82 از 110 www.Ghaemiyeh.com همسرداري مرکز تحقیقات رایانهاي قائمیه اصفهان
بکشد.بسیاري از طلاقها در اثر همین لجبازیها وستیزهگریهاي غیر عقلائی بوجود آمده است. از همه اینها گذشته،اصولا به نفع انسان
نیست که با خویشانهمسرش که میتواند از حمایت آنها برخوردار شود و از معاشرت و رفت وآمد با آنها استفاده کند بطور کلی
قطع رابطه کند. بهر حال این روش نه تنها کار را اصلاح نمیکند بلکه مشکلات رازیادتر و اوضاع را وخیمتر خواهد کرد.حتی
ممکن استبه خودکشی یاقتل و جنایت منتهی شود. پلیس هند گزارش داد که روابط نامساعد میان داماد و مادر زن یکیاز علل
اصلی 146 خودکشی است که در سال گذشته در دهلی نو وقوعیافته است ( 2) . مردي که از دخالتهاي مادر زنش ناراحتبود
خودکشی کرد ( 3) . مردي که از دخالتهاي بیجاي مادر زنش به تنگ آمده بود او را ازتاکسی بیرون انداخت ( 4) . داماد سر مادر
زنش را با چکش شکست.و برادر زنش کینه او رادر دل گرفته با چاقو وي را مجروح کرد و متواري شد ( 5) مردي بنام…چون از
دست مادر زنش بستوه آمده بود ظرف کله وپاچه جوشان را روي سر و صورت او ریخت.مادر زن فریادي کشید و نقشبر زمین
شد.او را به بیمارستان رساندند.اما پزشک معالج پس از معالجات اولیه گفت: چون سوختگی عمیق و خطرناك استباید او را به
تهران ببرید. زن همراه مادرش عازم تهران شد و به شوهرش گفت:ما در شوشترازدواج کردیم ولی بزودي در تهران از هم طلاق
خواهیم گرفت.چونشوهري مثل تو به درد من نمیخورد ( 6) . پس روش مذکور بر رویهم روش خوبی نیست و تا ضرورت
اقتضانکند نباید آن را انتخاب نمود.لیکن چاره کار منحصر به آن نیستبلکه راهدیگري نیز وجود دارد که معقولتر و اطمینان
بخشتر بوده علاوه بر اینکهضرري ندارد غالبا با موفقیت توام است.قبلا لازم است دو نکته را یادآورشویم: اول این مطلب مسلم
است که مادر زن دشمن و بدخواه دامادنیست.بلکه بر طبق ناموس طبیعتباید دوستدارش باشد،چنانکه در اوائلخویشاوندي غالبا
چنین است.به علاوه، مقتضاي محبتی که نسبتبهدخترش دارد اینست که دامادش را نیز دوست داشته باشد زیرا سعادت وخوشبختی
دخترش را در دست او میداند.پس اگر در زندگی داخلی آنهادخالت میکند مسلما قصد سوئی ندارد بلکه هر چه باشد از روي
دلسوزي وخیرخواهی است. البته امکان دارد که دخالتهاي بیجا و پیشنهادهاي نادرست و حتیزیانبخشی داشته باشد لیکن آنهم در
اثر نادانی و جهالت میباشد.نباید بنظربدبینی بآنها نگاه کرد. دوم علاقه مادر و فرزند یک علاقه طبیعی است که قطع آن بآسانی
امکانپذیر نیست.و اگر کسی در صدد قطعش برآید چون بر خلافناموس خلقت قدم برداشته آثار سوئی ببار خواهد آورد.اصولا
وجهیندارد و دور از انصاف هم هست که انسان بخواهد رابطه مادر و دختر راقطع کند و در بینشان جدایی بیفکند. چنانکه مرد
میخواهد با پدر و مادرش آزادانه رفت و آمد کندهمسرش نیز اهل عاطفه است و دلش میخواهد با خویشانش معاشرتداشته باشد.
با توجه به مطالب مذکور میتوان گفت که بهترین طریق حل اینمشکل اینست که با مادر زن بلکه سایر خویشان همسرش معاشرت
وروابط حسنه داشته باشد و از آنها کاملا احترام کند.با زبان خوش ومهربانی سعی کند محبت آنها را جلب نماید.با نیکی و اظهار
محبت دلشانرا بدست آورد.در کارها با آنها مشورت نماید.مشکلات زندگی را در میاننهاده از فکر آنها استمداد کند.به
پیشنهادها و راهنماییهاي مفیدشان گوشبدهد.از همسرش انتقاد نکند. کاري کند که آنها یقین داشته باشند کهنسبتبه دخترشان
وفادار است و واقعا او را دوست دارد.اگر پیشنهادنادرستی داشتند که انجام دادن آن صلاح نیستیا برایش امکان ندارد بداندکه
قصد سوئی ندارند در اینصورت سعی کند با زبان خوش و دلیل و برهانمفاسد آنرا برایشان اثبات کند،در رد پیشنهادشان به تندي و
خشونتیابیاعتنائی متوسل نشود.حتی اگر از همسرش دلخوري داشت میتواند بهعنوان استمداد نه اعتراض مطلب را دوستانه با آنها
در میان بگذارد و ازنظریاتشان استفاده کند. داماد باید همواره این مطلب را در نظر داشته باشد که مدارا و سازش با مادر و پدر و
برادر زن و جلب دوستی آنها یکی از رموز بزرگزناشویی و از لوازم زنداري محسوب میشود.بدینوسیله نسبتبه داماداعتماد و
محبت پیدا میکند و بسیاري از مشکلات زناشویی خود بخود حلمیشود.بنابراین اگر دیده میشود که اکثر دامادها از دست مادر
زنشانناراضی هستند چنان نیست که همهاش تقصیر مادر زن باشد بلکه خودشاننیز بیتقصیر نیستند.زیرا آنها هستند که با رفتار غیر
خردمندانه خویشیک دوست واقعی را بصورت یک مزاحم در آوردهاند. بسیارند دامادهاییکه با مادر زن و پدر و برادر همسرشان
صفحه 83 از 110 www.Ghaemiyeh.com همسرداري مرکز تحقیقات رایانهاي قائمیه اصفهان
روابطنیک دارند و از معاشرت و پشتیبانی آنها برخوردار میشوند. به نمونه زیر توجه فرمایید: (منوچهر…) مینویسد:مادر زن من یک
فرشته استبلکه ازفرشته هم بهتر.از مادرم بیشتر او را دوست دارم.مهربان و رئوف و فهمیدهو خوش قلب است.مادر زن من حلال
مشکلات زندگی داخلی من است. وجود او ضامن خوشبختی و سعادت خانوادگی من است ( 7) . البته ممکن است در بین مادر
زنها افراد لجوج و نادان وخودخواهی پیدا شوند که قابلیت تفاهم و اصلاح نداشته باشند و بهیچ وجهنتوان جلو دخالتهاي بیجا و
پیشنهادهاي سفیهانه آنها را گرفت،لیکن دراینصورت هم صلاح نیستبا تندي و خشونت و قهر و دعوا با آنها رفتارکرد،بلکه بهتر
استحتی الامکان با نرمی و مدارا و اخلاق خوش با آنهارفتار کرد.زیرا گرچه قابلیت اصلاح ندارند لیکن بدینوسیله میتوان
تاحدودي از لجبازیها و ایرادهاي آنها کاست و از خطرهاي بزرگی که ممکن است کاخ زناشویی را از هم بپاشد جلوگیري کرد.
در اینگونه موارد بر مرد لازم استسعی کند با همسرش تفاهم کاملبرقرار سازد.با اظهار محبت قلبش را مسخر نموده اعتمادش را
جلب کند. در مورد پیشنهادها و دخالتهاي نادرست مادر زنش با زبان خوش ومهربانی مطلب را با همسرش در میان بگذارد و
مفاسد آنرا برایش تشریحکند و با دلیل و برهان برایش اثبات کند که پیشنهاد مادرش از روي نادانیصادر شده بصلاح واقعی
نیست. اگر مرد توانستبا همسرش تفاهم کامل برقرار کند و او را هم عقیده وهم سلیقه خویش گرداند همه مشکلات و از جمله
مشکل مادر زن خود بخودبرایش حل میشود.بهر حال این مطلب را هیچگاه نباید فراموش کرد که بانرمی و مدارا و اخلاق خوب و
تدبیرات خردمندانه همه مشکلات را میتوانحل کرد و پیمان مقدس زناشویی را استوار ساخت. حضرت علی (ع) فرمود:جلب
( دوستی نصف عقل است ( 8) . حضرت علی (ع) فرمود:نزدیکی با مردم و خوش اخلاقی با آنها ازشرور و بدیها جلوگیري میکند ( 9
. علی (ع) فرمود:با کسیکه در مقابل تو خشونت و درشتی میکند نرمی ومدارا کن شاید بدینوسیله رام گردد ( 10 ) . علی (ع)
2-کیهان . فرمود:با یکدیگر نزدیک شوید و احسان کنید.از قهر وجدایی بپرهیزید ( 11 ) . پینوشتها 1-اطلاعات هفتگی شماره 1646
6-اطلاعات 14 5-کیهان 4 اسفند 1350 4-اطلاعات 13 اردیبهشت 1349 3-اطلاعات 12 اردیبهشت 1349 15 فروردین 1352
11 -بحار ج 74 10 -بحار ج 74 ص 168 9-بحار ج 74 ص 168 8-بحار ج 168 . 7-اطلاعات هفتگی شماره 1646 . اسفند 1350
ص 40